Agresja u nastolatków jest najczęściej wyrazem głębszych problemów mających swe źródła w różnych wymiarach funkcjonowania młodego człowieka, np. emocjonalnym, rodzinnym czy społecznym. Często problemy te mogą być nieuświadomione, albo też nie oczywiste dla zewnętrznego obserwatora. Zawsze stanowią jednak doświadczenia, z którymi dziecko nie potrafi radzić sobie w konstruktywny sposób. Szukając zatem źródeł problemu agresji oraz sposobów jego rozwiązania warto dokładnie przyjrzeć się rzeczywistości, w której młody człowiek funkcjonuje.
Diagnoza podstawowych środowisk rozwoju nastolatków
Podstawowym środowiskiem rozwoju dziecka jest rodzina. Od niej też należy rozpocząć diagnozę wszelkich problemów nastolatków. Kolejną ważną grupą wpływającą na młodego człowieka są rówieśnicy oraz środowisko szkolne. Zarówno rodzice, jak i nauczyciele mają dużą możliwość oddziaływania na kształtowanie postaw dziecka oraz obszarów jego zainteresowań i ocen rzeczywistości. Najważniejszym jednak sposobem nauczania i wpływania na drugiego człowieka jest dobry przykład dorosłych. Dzieci najczęściej nie znają konstruktywnych i akceptowalnych społecznie sposobów radzenia sobie z agresją. „Słowa uczą, przykłady pociągają” głosi rzymska sentencja. Sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami i konfliktami dziecko przejmuje od dorosłych. Osoby dojrzałe bardzo często mają problem z zachowaniami agresywnymi, warto więc w pierwszej kolejności przeanalizować kondycję osób z najbliższego otoczenia nastolatka.
Zaangażowanie społeczne ważnym sposobem przeciwdziałania agresji
Cały proces wychowawczy młodego człowieka jest zadaniem permanentnym i długofalowym. Pozytywne wzorce postępowania mogą młodym ludziom być przedstawiane w bardzo różny sposób. Poza przykładem rodziców i nauczycieli dobrym rozwiązaniem jest zaangażowanie nastolatka w różne wartościowe grupy społeczne oraz aktywności wspomagające rozwój pozytywnych cech i sposobów reagowania. Mogą to być różnorodne przedsięwzięcia, np. pomocowe czy nastawione na konieczność współdziałania w grupie. Trzeba jednak mieć na uwadze, że nieuświadomione mechanizmy zachowań bardzo trudno niwelować, zwłaszcza gdy człowiekowi brak odpowiedniej wiedzy i determinacji do samorozwoju. Każda zatem forma nauki i poszerzania horyzontów w aspekcie psychologicznym i społecznym będzie wspomagała przeciwdziałanie występowaniu agresji. Bezpośrednie zaangażowanie i doświadczanie przez nastolatka pozytywnych wymiarów działalności w różnych środowiskach wpływa na jego wszechstronny rozwój.
